İlk yardım, bir kaza anında canlıya profesyonel destek gelinceye kadar, canlının hayatta kalmasını ya da yaşamsal fonksiyonlarının devamını sağlamaktır. Özellikle evde karşılaşabileceğiniz vurma, çarpma, elektrik çarpması, balkondan düşme, kapıya sıkışma vs. gibi kazalarda doğru ve zamanında yapılan ilk yardım hayat kurtarır...
Yardıma ihtiyacı olan petimize “doğru bir ilk yardım için” birtakım kurallara uymak zorundayız. En baştasakin ve soğukkanlı olmalısınız çünkü heyecan ve telaş ile yanlış uygulamalar yaparak daha sonradan yapılacak müdahaleyi zora sokmuş olabilirsiniz. Unutmayalım ki, sizlerin evde yapacakları ilkyardım tedavi
etmek değil; canlının hayatta kalmasını sağlamak, profesyonel müdahale için zaman kazanmaktır. Yani ilk yardım sonrasında mutlaka bir Veteriner Hekim müdahalesi şarttır. Bir kaza anında biz insanlarda bile duyduğumuz bir ağrı, acı ya da travmaya bağlı şok durumlarında bilinç kaybı olabilmektedir. Her ne kadar “sahibi” biz olsak da, ilkyardım müdahalesini yaparken dikkatli davranmanız, Veteriner Hekiminize ulaşmanız veya çevrenizden yardım istemenizde fayda vardır.
Petinizin başına gelen kaza; bir yere çarpma, kesik, düşme vs. olabilir. Kesinlikle telaş yapmayın, yavaş ve emin bir şekilde yaklaşın. Kanama var mı yok mu? Vücudunda dokundurmak istemediği, tepki verdiği yerler olabilir ki, bu durumda dikkatli davranın; ağrısı çok olduğu için dokunmaktan kaçının, sizi ısırabilir. Vücut bütünlüğünü; duruşunu özellikle eğri duruş, ayakta duramama, yatalak halde olma, çevreye karşı verdiği ilgisiz tavır, solunum sayısında değişim (çok dikkat etmelisiniz), şuur kaybı gibi durumlar da özellikle erken dönemden geç döneme kadar değişik klinik durumlar gösteren şok tablosudur. Vücut ısısında düşme, genel olarak vücutta soğuma gibi durumlar meydana gelmektedir. Bu durumda fazla hareket ettirmekten kaçının. Yukarıdaki saydığım şok durumu sivri ya da kesici cisimlerin vücutta meydana getirdiği ciddi kesik yaralarında da görülür. Kanamanın olduğu kesik bölgeye bir havlu veya temiz bir bez (çoğunlukla Batticon’lu olması tercihtir) ile basınç yapınız. Vücut sıcaklığının düşmesini engellemek için bir battaniye üzerine koyun ve sıcaklığımuhafaza etmeye çalışın. Kesinlikle yiyecek, içecek bir şey vermeyin. Ayağa kalkmasına, hareket etmesine izin vermeyin. En kısa sürede Veteriner Hekiminize ulaşınız.
Araba kazalarında, balkondan düşme gibi durumlarda açık kırıklar, kapalı kırıklar, iç kanamalar oluşabilmektedir. Panik yapmayın. İlk başta solunum durumunu kontrol edin. Vücutta bir açık yara ya da normal yapısından farklı bir durum var mı, özellikle kol kırıkları, kaburga kırıkları gibi. Vücudun doğal deliklerinden kan geliyor mu? Kazanın meydana geldiği yerde yapmış olduğu dışkı ve idrara mutlaka bakın. Gelen içeriğin kanlı mı yoksa normal renginde mi olup olmadığına dikkat edin. Karşılaştığınız durumu eksiksiz olarak Hekiminize anlatın. Bu arada kesinlikle yürütmeyin. Hareket ettirmeyin. En yakın Veteriner Hekime ulaşmaya çalışınız. İç kanama gibi durumlarda en yakın zamanda yapılan müdahaleler hayat kurtarabilir.
Bilinci yerindeki petinize müdahale etme şansınız yüksektir. Ancak bilinç yerinde değilse mutlaka VETERİNER HEKİMİNİZİ TELEFONLA ARAYARAK YARDIM İSTEYİNİZ.
Genellikle yaz aylarında arı-böcek sokmalarına bağlı olarak meydana gelen kazalarda, arının soktuğu ya da böceğin ısırdığı yerde bir şişme, hassasiyet, yanma meydana gelebilmektedir. Bunun için soğuk kompresler ve Amonyak kullanabilirsiniz. Mümkünse siz ve petiniz koklamamaya özen gösterin. Dil ve ağız içi ısırılmalarda özelikle solunum yolarında şişme meydana gelebilmektedir. Bu yüzden bu durumlarda zaman kaybetmeden VETERİNER HEKİMİNİZE ulaşınız.
Kızgın ve sıcak sıvılar, ateş, ısı kaynakları, kimyasal maddelere bağlı olarak ve elektrik çarpması gibi durumlarda yanıklar meydana gelir. Az şiddetliden derin defektlere yol açabilen yanıklarda -derin ve vücut bütünlüğünde geniş yer kaplayan yaralarda- sıvı kaybı da beraberinde olduğundan tehlikelidir. Yanıklar;
3.derece yanıklar:
Kıllar dökülmüş ise,
Kıllar çekildiğinde kolayca dökülüyor ise,
Deri siyahlaşmış, matlaşmış ise, ciddi ve derin bir yanık var demektir.
Bu durumda zaman kaybetmeden VETERİNER HEKİMİNİZE götürünüz.
2.derece yanıklar:
Kıllar dökülmemiş, deri kırmızı renk almış ve şişme, büzülme var ise,
Deri yanmış ve açık kahverengi renkte ise,
Yanan bölge ağrılı ise ikinci derece yanıklar var demektir.
Bu durumda derhal VETERİNER HEKİMİNİZE götürünüz.
1.derece yanıklar:
Tüyler dökülmemiş ise,
Deri kırmızı ise,
Yanan bölgede ağrı var ise,
Deride kabarcıklar var ise,
Kıllar yanmış ise yüzlük yanıklar var demektir.
VETERİNER HEKİMİNİZLE İRTİBAT HALİNDE OLUNUZ.
Petinizin ağzından aşırı
salya geliyor ise,
Yemek istemesine karşın yiyemiyorsa,
Ağzından kötü koku geliyor ise ağızda yanık ihtimali yüksektir. Bu durumda VETERİNER HEKİM MÜDAHALESİNE MUTLAKA GEREK VARDIR.
EVCİL PETİNİZDE MEYDANA GELEN YANIK DURUMLARINDA HERHANGİ BİR MERHEM,POMAD, MARGARİN, DİŞ MACUNU, YOĞURT SÜRMEYİN. VETERİNER HEKİMİNİZE ULAŞINIZ.
YANIK KİMYASAL BİR MADDE NEDENİYLE MEYDANA GELDİYSE, ELİNİZİN YANMAMASI İÇİN, CİLDİNİZİN ETKİLENMEMESİ İÇİN LASTİK ELDİVEN KULLANINIZ.
EĞER ELEKTRİK ÇARPMASI NEDENİYLE OLUŞAN BİR YANIK VAR İSE PETİNİZE -ELEKTRİKLİ ALET VEYA KABLOYA DOKUNMADAN ÖNCE ELEKTRİĞİ KESİNİZ.